Manfred Gerstenfeld • bestuursvoorzitter Jerusalem Center for Public Affairs nd.nl/opinie beeld gpd / Maartje Blijdenstijn
Nieuws over conflict in Midden-Oosten gekleurd
Conny Mus Joris Luyendijk
opiniepagina
… Veel journalisten in binnen- en buitenland zijn pro-Palestijns en
maken zich schuldig aan onjuiste of gemanipuleerde berichtgeving over
het conflict met Israכl.
Israël wordt geconfronteerd met veel pro-Palestijnse journalisten die vaak
nieuws op een bedrieglijke manier weergeven in hun media. Een recente
studie door de Amerikaanse hoogleraar Henry Silverman van de Roosevelt Universiteit in Chicago analyseert dit soort berichtgeving door het grote persagentschap Reuters. Hij onderzocht vijftig nieuwsartikelen over het Midden-Oostenconflict. Silverman kwam tot de vernietigende conclusie dat Reuters nieuws systematisch kleurt met propaganda en lezers beïnvloedt om de Palestijnse en Arabische staten te steunen tegen Israël.
Silverman analyseerde deze artikelen met betrekking tot het correct weergeven
van nieuws alsmede ethische manipulaties zoals propaganda. Reuters heeft een handboek van regels die zijn journalisten dienen te volgen. Silverman heeft de onderzochte artikelen ook tegen deze achtergrond belicht. Hij vond dat er meer dan elfhonderd tekortkomingen waren, oftewel gemiddeld 22 per niet al te lang artikel. Silverman liet de bevooroordeelde artikelen ook lezen door studenten die
neutraal stonden tegenover het Midden-Oostenconflict. Na lezing werden
zij pro-Palestijns.
Trevor Asserson, een Britse advocaat die nu in Israël woont, heeft enkele jaren
geleden een ietwat verschillende methodiek toegepast op televisieprogramma’s
van de BBC. Dit zwaar gesubsidieerde staatsmedium werkt onder een handvest van de Britse regering en heeft een soort monopoliepositie. Het handvest bevat vijftien juridische verplichtingen, waaronder: eerlijkheid, respect voor de waarheid, nauwkeurigheid, niet eigen opinies in de berichten laten doorschemeren, tegenovergestelde opinies correct voorstellen en vermijden
dat de kijkers de opinies van de reporters kunnen gissen.
BBC
Asserson heeft gedurende enkele periodes alle tv-documentaires van de BBC
over het Midden-Oosten opgenomen en geanalyseerd in honderden bladzijden
op zijn website. Hij schreef daarna dat de BBC een ‘campagne om Israël te besmeuren voerde. Iedere twee tot drie maanden werd een documentaire uitgezonden die kritisch was over Israël; 88 procent van de documentaires gaf of
een negatieve indruk van Israel of – in twee gevallen – een positief imago van
de Palestijnen.’ Hij kwam ook tot de conclusie dat er ‘een systematisch probleem
met de behandeling van klachten door de BBC was.’
Asserson documenteerde dat ‘de nieuwsrapporten van de BBC over Israël
onder andere bevooroordeeld waren door het weglaten van belangrijke feiten,
door slechts een gedeelte van de relevante feiten te vermelden, door de
keuze van de mensen die geïnterviewd werden en door de verstrekte of weggelaten achtergrondinformatie.’ Hij vermeldde dat hij deze analyse op dezelfde manier had gepresenteerd zoals hij gegevens aan een rechtbank zou
hebben voorgelegd.
opinieartikelen
Een andere vorm van het manipuleren van nieuws is het selectief publiceren
van opinieartikelen. Onlangs weigerde de Israëlische premier Netanyahu een
aanbod van de New York Times om een opinieartikel te schrijven. Zijn adviseur
Ron Dermer schreef het dagblad dat zij een artikel van de Palestijnse President
Mahmud Abbas hadden gepubliceerd waarin onjuiste historische ‘feiten’
stonden die de krant makkelijk had kunnen en moeten verifiëren. Dermer
schreef ook dat negentien van de twintig recent gepubliceerde opinieartikelen
over Israël in de New York Times en in haar dochter de International Herald
Tribune negatief waren.
In de afgelopen jaren heeft een aantal prominente Nederlandse journalisten
zich met betrekking tot Israël net zo gedragen. Twee voorbeelden hiervan:
wijlen Conny Mus was erg trots dat hij de eerste buitenlandse reporter was die
Ismael Haniyah mocht interviewen als premier van de Hamas-Fatahregering in
- Dat was kort voordat de partijen daarin moordaanslagen tegen elkaar
pleegden. Mus zei op de RTL-televisie dat hij Haniyeh alles mocht vragen. Hij
liet echter de belangrijkste vraag achterwege: hoe kon Hamas in zijn handvest
het vermoorden van alle Joden propageren?
In Nederland wordt Joris Luyendijk als een groot expert inzake het Midden-
Oosten beschouwd. In zijn bestseller Het zijn net mensen schrijft hij over de
kleine Palestijnse vredesbewegingen, maar verzwijgt de vele oproepen tot
massamoord op Joden en Israëlische burgers door Palestijnse leiders. Ook
schrijft Luyendijk dat Israëls grootste religieuze partij Shas de staat niet erkent.
Dit over een partij die ministers aan vele kabinetten, het huidige incluis,
heeft geleverd. Dit knoeiwerk in een boek met een gigantische oplage heb
ik in 2008 in de Volkskrant aan de kaak gesteld. Dit soort manipulaties door
journalisten en het gebrek aan reacties daarop zijn tekenend voor de situatie.
10 januari 2012